Back to Top

jiyan û rewtî xebatî hellkşan berew lutke mstifa barizanî nemir mustefa barizanî yekêk bû le se

mustefa barizanî yekêk bû le serkrde neteweyiye here nasirawekanî kurdu , serokî partî dîmukratî kurdistan bû , katê koçî dwayî krd le 1/3/1979 le nexoşxaneyi corc tawn lh waşnton dî sî . miliyoneha kurdu ẍeyre kurd be griyan û rorro xudaḧafîzîyan le termî pîrozî krd , yadgarîyekanî le dllî hemû kurdêk demênêtewe ewaneyi ke pşitgîrîyi lew amancane deken ke barizanî nemir be drêjî jiyanî xoyi boyi têdekoşîn , barizanî heta hetaye wek kesayetîyekî  beriz û nawdar le mêjuwî kurdida demênêtewh , ew her wek serçaweyi îlham û nmûneyi kelle piyawêk demênêtewe bo gencî emirroyi kurd ke pşit qaymin be giyan û kollinedan û nermî ew efsaneye ke hîç katêk le peywest bûnî xoyi be têkoşanî kurd bo wedest hênanî aşitî û azadî û dîmukratî drêẍî nekrduwew nehejawe

le rêkewtî 14/03/1903 le gundî barizan hatote dinyawe.

le sallî 1906 le temenî sê sallîda , le bendîxaneyi muصll legell daykîda zîndanî krawe .

le nêwan sallî 1917-1919 şêx eḧmed barizanîyi bra gewreyi legell şêx 'bidalrḧmin şerinaxî da , bo karubarî şؤrrş deyinêrête kurdistanî turkiya û , lewê le ( muş ) çawî be şêx 'bidalqahrî nehrî û şêx se'îdî pîran dekewê .

le sallî 1919 befermanî şêx eḧmed be serokayetî hêzêkewe deçête hawarî şؤrrşî şêx meḧmûdî nemir , beşêk le hêzeke le dollî ( biyaw ) we beşekeyi dîkeyi le nawçeyi ( balleke ) we derron . lerrêga tûşî şerr û şorrî 'eşîrete dostekanî înglîz debê û çendîn şehîd deden , ta berayî hêzekanî degate nawçeyi slêmanî , şorrş kotayî dêt û şêx meḧmûd xoyşî be dîl degîrêt .

le nêwan sallî 1920-1921 da legell hêzêkda deçête hawarî ( endarêk ) paşayi ermeniyekan le turkiya û paşaw çendîn ermenîş le kuşitarekeyi ermeniyekanî turkiya rizgar deken û endarêk paşaw xêzanekeşî degeyenine suriyaw xoşiyan ta degenewe zaxo ( 14 ) şehîd deden .

09/12/1931 le raperrînî yekemî barizan da , le şerrî ( berqî beg ) da , be heşita barizaniyewe supayi dewlletî şkand û ziyanî ( 126 ) kujrawî be dujmin geyand beramber be pênc şehîd .

22/06/1933 da ke ḧkumetî turkiya şêx eḧmed barizanî  de‌gîrê û teslîm be ḧkumetî 'êraqî dekatewe , mstefa barizanî nemir bexoyi û xêzane barizanîyekanewe , be yarmetî bra kurdekanî turkiya xoyi derbaz dekaw degerrêtewe nawçeyi barizan , ḧkumetî 'êraqîş naçar deka le kotayî abî  1933  da şêx eḧmedî barizanî yş azad bikat û bîgêrrêtewe barizan .

le nawerrastî sallî 1936 da , ke bo wutwêj deçête muصll lewê dest beser dekrê û lelayi muteserîfî ewsayi muصll deman xward dekrê , be mu'cîze le merg rizgarî debê paş dû hefteyi bêhoşî , her le kotayî ew salleda xoyi û şêx eḧmedî bra gewreyi û hemû xêzane barizaniyekan degwêzirênewe bo beẍda û şarekanî dîkew lewê dest beser dekrên .

12/07/1943 barizanî nemir paş çendî  sall derbederî û dest beserî , be yarmetî ḧîzbî hiywa û çend kesanêkî nîşitman perwer le slêmanî derbaz debê û degate ( şno ) yi kurdistanî êran . herdû ḧkumetî 'êraq û êran , heryekeyan ( 50.000 ) hezar dînar padaşit bo serî barizanî nemir terxan deken , bellam barizanî le 28/07/1943 degerrêtewe nawçeyi barizan û le maweyi dû mang da ptir le dû hezar pêşmergeyi lê kodebêtewe û şorrşî 1943-1945 barizan destî pêkrd.

02/10/1943 şerrî benawbangî ( şaneder ) .

12/10/1943 şerrî benawbangî ( xêrozok ) .

06/11/1943 şerrî benawbangî ( gorretû ) .

10/11/1943 şerrî benawbangî (mezne ) .

29/11/1943 destpêkrdinî wutuwêj legell ḧkumet .

15/01/ 1945 lîjneyi ( azadî ) pêkdênî .

25/08/1945 şerr dest pê dekatewe .

05/09/1945 şerrî benawbangî ( meydan morîk ) lem şerreda beramber be pênc şehîd , dewllet ( 80 ) dîl û (480) kujraw becê dehêllêt .

‌ 11/10/1945 kşanewe bo kurdistanî êran .

‌ 29/04/1946 şerrî benawbangî ( qarawa ) le nawçeyi seqz û bergrî krdin le komarî kurdistan , lem şerreda (80) serbaz û efserî supayi êranî kujran û (120) yşiyan lê bedîl gîra bebê eweyi hêzekanî barizanî hîç ziyanêkiyan lê bikewêt .

‌ 15/05/1946 şerrî gewreyi ( mil qerenî ) ya ( mame şah ) .

‌  16/08/1946 partî dîmukratî kurdistanî 'êraqî damezirand .

hefteyi yekemî 03/1947 şerrî ( nelos ) .

13/03/1947 şerrî bereyi ( şno û neẍede  ) .

24/03/1947 şerrî ( qarine ) le nawçeyi xane.

25/03/1947 şerrî _ hevrs- helec ) nawçeyi mergewerr .

03/04/1947  şerrî nêrgê ( berî zer ) . barizanî nemir xoyi be sûkî brîndar bû .

19/04/1947 dêtewe naw xakî 'êraq .

‌ 25/05/1947 degate gundî ( ba ) le kurdistanî turkiya .

‌ 27/05/1947 degate gundî ( cêrmê ) le kurdistanî êran .

‌ 09-11/06/1947 şerrî çiyayi ( susz ) û deşitî ( mako ) , em şerre sê şewu sê roj berdewam bû bebê westan supayi êran top û frroke û tanikiyan têda bekar hêna , supayi êran demêk pêşitir xoyan bo amade krdbû , bellam barizanîyekan şkandiyanin û cge le sedan kujraw ( 271 ) kesîşiyan bedîl girtin .

le rojî 18/06/1947 da , barizanî nemir dwa kesî hêzekeyi bû le awî ( aras ) perriyewe çuwe nêw xakî sovêtewe .

29/09/1947 barizanî nemir le şarî ( nexçewan ) yi kenarî ermîniyawe gwêzirayewe bo şarî ( mako ) yi paytextî komarî azerbayincan .

19/01/1948 le konfranisêkî gşitîda ke hemû kurde awarekanî kurdistanî 'êraq û êran amadeyi bibun , serkrdayetî siyasî hawbeş bo bzutineweyi kurdayetî hllbijêrdraw barizanî be serokî ew serkrdayetîye hellbijêrdra .

29/08/1948 xoyi û hevallanî le ( bako ) we degwêzirênewe bo şarî ( taşqendî ) paytextî komarî ozbegstan .

13/03/1949 barizanî nemir le hevallanî dadebirrin û xoyi û tenha dû hevallî deben bo şarî ( çembayi ) leser deryaçeyi oral û lewê desbeser dekrê .

01/10/1951 degerrêteewe taşqend .

le mangî ayarî 1953 ( stalîn ) demirê û ( xiroşof ) dête serkar , barizanîyi degwêzirêtewe ( mosko ) û çend carêkîş çawî be ( xiroşof ) dekewê .

06/10/1958 paş şorrşî temûz û , ptir le dwanze sall derbederî geyşitewe beẍda .

le seretayi 1960 beyekcarî gerrayewe barizan .

11/09/1961 şorrşî meznî eylûl destî pê krd .

11/03/1970 da otonomî bo kurdistanî 'êraq bedest hêna .

29/09/1971 naḧezanî kurd û kurdistan pîlanêkî mkom û nexşe bo kêşrawî wrdiyan bo nayewe , be mu'cîze lê yi rizgar bû .

le adarî 1974 destî dayewe şerrî bergrî .

le adarî 1975 le encamî rêkewtine nawzirrawekeyi cezayr û ew pîlane nêwdewlletîyeyi ke dij be şؤrrşî eylûlî mezn kra , be xoyi û sedan hezar kurdî 'êraqewe çuwewe kurdistanî êran .

01/03/1979 le wullate yekgrtwekanî emirîka be nexoşî şêrpence koçî dwayî krd .

05/03/1979 leser wesiyetî  xoyi le kurdistanî êran le şarî ( şno ) leser sinûrî kurdistanî 'êraq û kurdistanî turkiya esperdeyi xakî pîrozî kurdistan kra .

06/10/1993 hênaneweyi termî nemiran barizanî nemir û îdrîsî hemîşe zîndû le rêwrresmêkî şkodar bo kurdistanî 'êraq , ke le pêncwênewe ta slêmanî û hewlêr û naw perlemanî kurdistan û ta bexak sparinyan le barizan , be sedan hezar kes le hemû çîn û twêj û kertî komellayetî û piyawanî ayînî û kesayetî kurd turkman û aşûrî û 'ereb le pêşwazîda bû